شاخص قیمت مصرف کننده یا CPI چیست ؟

شاخص قیمت مصرف کننده ، اقدام به اندازه‌گیری تغییرات قیمت برای کالا‌های خرد و سایر مواردی ‌که مصرف کننده برای آنها پول ‌پرداخت می کند ، می نماید ؛ ولی این شاخص مواردی همچون پس انداز و سرمایه گذاری را در نظر نمی گیرد و معمولا آن مواردی که از سوی توریست‌های خارجی هزینه می‌گردد را نیز حساب نمی کند .

چگونگی استفاده از CPI 

CPI یک شاخص اقتصادی به شمار می رود و معمولا به منظور اندازه‌گیری تورم و کارایی سیاست اقتصادی حکومت به کار گرفته می شود . این شاخص تغییرات قیمتی که در اقتصاد رخ می دهد را به تمامی افراد نشان می دهد . همچنین دارای عملکردی مانند راهنما جهت تصمیم‌گیری در امور اقتصادی می باشد . این امکان وجود دارد که شاخص قیمت مصرف کننده و مولفه‌هایی که آن را تشکیل می دهند را به عنوان یک بازدارنده برای سایر شاخص‌های اقتصادی استفاده کرد . اغلب وقتی که سطح قیمت تجمیعی بالا می رود ،  قدرت خریدی که برای ارز آن کشور وجود دارد کم می شود و‌ همچنین عکس این مسئله هم ممکن است اتفاق بیفتد .

این شاخص را می‌توان جهت تعیین میزان شایستگی افراد جهت برخورداری از مساعدت‌های حکومتی مورد استفاده قرار داد و همچنین اعمال تنظیمات دستمزد با به کارگیری این شاخص برای کارگران داخلی امکان‌پذیر است .

چه افرادی و چه چیز‌هایی در CPI تحت پوشش قرار می گیرند ؟

کسانی که شاغل هستند یا برای خود کار می‌کنند ، فقیران ، بیکار و بازنشستگان در آمار CPI در یک کشور تحت پوشش قرار می گیرند . کسانی که در این گزارش نامشان عنوان نمی شود ، اغلب جمعیت‌های روستایی ، خانواده‌های کشاورز ، خانواده‌های نیرو‌های مسلح و افرادی که در زندان‌ها و تیمارستان‌ها در حال خدمات رسانی هستند را در بر می گیرد .

شاخص قیمت مصرف کننده اقدام به ارائه هزینه مجموعه کالا‌ها و خدمات در یک کشور به طور ماهیانه می کند . همچنین CPI فروش و مالیات مستقیم را نیز شامل می شود ، ولی مواردی همچون درآمد و مالیات‌های امنیت اجتماعی که مرتبط نیستند در نظر گرفته نمی شوند . این شاخص ‌مواردی نظیر سرمایه گذاری ، بیمه عمر ، املاک و مستغلات و سایر چیز‌هایی که به طور مستقیم به مصرف روزمره مصرف کننده ارتباط ندارند را هم به آن توجه نمی کنند .

چگونگی محاسبه شاخص قیمت مصرف کننده

برای اینکه CPI را محاسبه کنند ، لازم به تقسیم هزینه سبد بازار در یک سال بر هزینه سبد بازار در سال مبنا می باشد و باید حاصل آن را ضرب در ۱۰۰ نمود . تعیین سال مبنا بر عهده‌ی اداره کار است . به طور مثال در ایالات متحده ، برای سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ داده‌های CPI ، مطابق بررسی‌های صورت گرفته در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ بوده است .

معرفی انواع CPI

هر دفعه در گزارش ها دو نوع شاخص قیمت مصرف کننده وجود دارد :

• نوع اول CPI-W نام دارد و اندازه‌گیری شاخص قیمت مصرف کننده برای دستمزد‌بگیران شهری و کارکنان دفتری را انجام می دهد .
• نوع دوم CPI-U نام دارد و شاخص قیمت مصرف کننده برای مصرف کنندگان شهری محسوب می شود . این نوع CPI مطابق هزینه‌های تقریبا تمامی جمعیت‌های مناطق شهری می‌باشد .

بین دو شاخص مذکور تفاوت اساسی که وجود دارد در سنگینی مخارج مشخص شده برای طبقه‌های اقلام گوناگون و نواحی جغرافیایی می باشد .

داده‌های منطقه‌ای CPI

اداره کار تفکیک CPI را مطابق منطقه انجام می دهد . این گزارش در ایالات متحده در برگیرنده‌ی چهار ناحیه اصلی شمال شرقی ، غرب میانه ،  جنوب و غرب می‌باشد . هر ماه نیز تفکیک سه ناحیه اصلی شهری انجام می شود و این سه ناحیه شیکاگو – گری – کنوشا (Chicago-Gary-Kenosha)، لس آنجلس – ریور ساید – اورنج کانتی (Los Angeles-Riverside-Orange County) و نیویورک – نیوجرسی شمالی – لانگ آیلند (New York-Northern NJ-Long Island) می باشد .

علاوه بر اینکه ماهیانه اطلاعاتی فراهم می‌گردد ، اداره کار هر یک ماه در میان ، گزارش‌هایی را برای ۱۱ ناحیه شهری ایالات متحده انتشار می دهد و هر شش ماه یکبار نیز این گزارش را برای ۱۳ ناحیه شهری دیگر منتشر می کند . این گزارش‌ها نواحی که جمعیت زیاد دارند را تحت پوشش قرار می‌دهند و یک زیرمجموعه منطقه‌ای خاص را ارائه می دهند .