privacy coin یا کوین‌های حریم شخصی یکی از بحث برانگیزترین گروه‌ها در ارزهای دیجیتال هستند. این دسته از رمزارزها آزادی مالی بیشتری نسبت به دیگر ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین به کاربران خود می‌دهند. از طرف دیگر ارزهای محرمانه برای مخالفان خود که بعضا برخی از کاربران یا نهادهای دولتی هستند، چالش‌هایی را به‌همراه دارد؛ زیرا ردیابی این کوین‌ها در حال حاضر غیر ممکن است.
پرایوسی کوین چیست
میدانید که ارزهای دیجیتال به‌طور پیش‌فرض ناشناس هستند اما لزوما تمام آن‌ها دارای حریم خصوصی نبوده و به اصطلاح یک پرایوسی کوین نیستند. کوین‌های حریم خصوصی آن دسته از رمزارزهایی هستند که با استفاده از روش‌های والگوریتم‌های مختلف، اطلاعات کاربرانشان را در برابر افشای عمومی محافظت می‌کنند.
رمز ارزهایی مانند بیت کوین که بر بستر بلاکچین فعالیت می‌کنند، از آنجایی که اطلاعات تراکنش‌هایشان مانند آدرس فرستنده، گیرنده و مقدار جابه‌جا شده در دفتر کل توزیع شده منتشر می‌شود، قابلیت ردیابی دارند؛ زیرا هر فردی می‌تواند به آن دسترسی داشته باشد.
از طرف دیگر به دلیل اینکه تراکنش این نوع از ارزهای دیجیتال به صورت همتا به همتا صورت می‌گیرد، با کمی صرف زمان می‌توان به مالکیت هر آدرس پی برد. اگر تراکنش‌ها از یک صرافی متمرکز انجام شده باشد که کار اندکی راحت‌تر می‌شود؛ زیرا کاربران صرافی‌های متمرکز با احراز هویتی که انجام می‌دهند، اطلاعات خود را در اختیار شبکه قرار می‌دهند. بنابراین هرچند این ردیابی کار بسیار سخت و زمان بری است، اما غیرممکن نیست.
پرایوسی کوین‌ها مانند بیت کوین از دفتر کل استفاده می‌کنند؛ اما برخلاف آن، آدرس فرستنده و گیرنده و بعضا مقدار جابه‌جا شده به‌صورت عمومی نشان داده نمی‌شود؛ بنابراین نمی‌توان تراکنشی را به کاربر خاصی نسبت داد و عملا ردیابی تراکنش‌ها غیرممکن می‌شود.
پرایوسی کوین‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
گروهی که به صورت پیش‌فرض حریم خصوصی را حفظ می‌کنند و اطلاعات کاربران را نمایش نمی‌دهند مانند مونرو و دسته دیگر که این امکان را برای کاربرانشان فراهم کرده‌اند که با انتخاب خودشان اطلاعات آن‌ها پنهان یا آشکار باشد. کوین زی‌کش (Zcash) در دسته دوم قرار می‌گیرد.
عده‌ای معتقدند وجود پرایوسی کوین‌ها باعث بروز تخلفات و افزایش جرایم مالی مانند پول‌شویی می‌شود و نیازی به این حد از پنهان‌سازی نیست. دیدگاه‌های مختلفی در جواب این ایراد وارد شده وجود دارد. گروهی بر این باورند که مسائل مالی مانند موجودی و میزان دارایی افراد یک مساله شخصی است و باید در هر حالتی حفظ شود؛ بنابراین نباید فضایی فراهم باشد که بتوان به راحتی سرمایه افراد یا فعالیت‌های مالی آن‌ها را رصد کرد. گروهی دیگر اینگونه مخالف خود را بیان می‌کنند که هر فردی باید بتواند هر گونه که می‌خواهد در بازار رمز ارزها فعالیت کند و نباید آزادی عمل کاربران را محدود ساخت.
چرا پرایوسی کوین‌ها به‌وجود آمده‌اند؟
مانند بسیاری از آلتکوین‌های دیگر، پرایوسی کوین‌ها نیز برای پاسخ‌گویی به کاستی‌هایی که در طراحی بیت کوین وجود داشت، پدید آمدند. در چند سال اول، کاربران اینگونه فکر می‌کردند که معاملات بیت کوین کاملا ناشناس است؛ زیرا آن را با شیوه پرداخت سنتی مقایسه می‌کردند و می‌دیدند که نیازی نیست با هویت رسمی یا واقعی به معامله بیت کوین بپردازند.
از آنجایی که بلاکچین بیت کوین به‌صورت دائمی و عمومی هر تراکنشی را ذخیره می‌کند، از نظر فنی امکان شناسایی، پیگیری و ایجاد ارتباط میان تراکنش‌ها و افراد و سازمان‌ها وجود دارد.
در واقع با گسترش و پیشرفت تکنولوژی بلاک چین، شرکت‌های تجزیه و تحلیل مانند چین آنالیسیس (Chainalysis) به روی کار آمدند و دقیقا همین کار یعنی رصد تراکنش‌ها را انجام می‌دهند. تابه‌حال موارد مختلفی وجود داشته که نهادها و مراجع قضایی در کشورهای مختلف از اطلاعات این موسسات برای تحقیقات خود استفاده کرده‌اند.
اولین پرایوسی کوین‌ها اندکی پس از حذف بازار اصلی دارک وب (Dark-Web) یعنی سلیک رود (Silk Road) در سال ۲۰۱۳ توسط FBI، پدیدار شدند. تنها روش پرداخت مورد قبول در این بازار، بیت کوین بود و بیشتر کالاها و خدمات مبادله شده در آن غیرقانونی به‌حساب می‌آمد. مراجع مربوطه با استفاده از تجزیه‌وتحلیل تراکنش‌های بیت کوین، توانستند پرونده‌ای علیه متهمان و مظنونان دارک وب ایجاد کنند. این اتفاق و محاکمه باعث شد بحث‌هایی پیرامون ایجاد رمزارزهای غیرقابل ردیابی راه بیفتد و سال بعد دو ارز دش و مونرو راه‌اندازی شدند.
مفهوم تعویض‌پذیری در پرایوسی کوین‌ها چه معنایی دارد؟
معاوضه‌پذیری یکی از خصیصه‌های ضروری در پول است و به این معنا است که یک واحد از یک پول می‌تواند با واحد دیگری معاوضه شود بدون اینکه کسی از این تغییر ضرر کند. به‌عنوان مثال اگر شما برای یک کالای ۸۰ دلاری، یک اسکناس ۱۰۰ دلاری به فروشنده بدهید، برای او فرق نمی‌کند که دقیقا کدام اسکناس را به او داده‌اید. از طرفی نیز برای شما هم فرق نمی کند که او باقی‌مانده پول شما را یک اسکناس ۲۰ دلاری یا دو اسکناس ۱۰ دلاری برگرداند.
زمانی که ما پول‌هایمان را خرج می‌کنیم، از گذشته هر کدام از آن‌ها بی‌خبریم یا بهتر بگوییم، برایمان اهمیت ندارد. در بیت کوین و ارزهای دیجیتال هر شخصی می‌تواند ببیند که کوین‌ها چه مسیری را طی کرده‌اند و به کدام بلاک‌ها تعلق دارند. برخی از کسب‌وکارها، صرافی‌ها یا سرویس‌های دیگر ممکن است در قبول کردن کوین‌های به اصطلاح آلوده ممانعت کنند.
برخی از کارشناسان بازار می‌گویند سرمایه‌گذارانی وجود دارند که حاضرند برای بیت‌کوین‌های تازه (Virgin Bitcoin) مبلغ ویژه‌ای بپردازند. در همین رابطه مدیرعامل صرافی هندی وزیر اکس (Wazirx) در توییتر خود نوشته است:
سرمایه‌گذاران سازمانی و خریداران بزرگ، بیت کوین‌های تازه را ترجیح می‌دهند؛ زیرا هیچ شبهه‌ای در گذشته آن‌ها وجود ندارد.
موارد استفاده پرایوسی کوین‌ها
همان‌طور که اشاره کردیم پروتکل‌های افزایش حریم شخصی و پنهان کردن هویت کاربران به‌دنبال بیشتر شدن قابلیت معاوضه‌پذیری رمزارزها هستند. اگرچه این قابلیت برای هر نوع پولی خوب است؛ اما تنها دلیلی نیست که اشخاص بخواهند معاملات خود را از طریق کوین‌های حریم شخصی انجام دهند.
شاید با در نظر گرفتن موارد گفته شده، تنها استفاده‌ای که از این کوین‌ها در ذهن شما نقش ببندد، استفاده در راه‌های غیرقانونی و دور زدن قانون باشد؛ اما باید بگوییم اینگونه نیست. حفظ حریم شخصی مهم‌ترین دلیل استفاده از پرایوسی کوین‌ها به‌حساب می‌آید.
از موارد استفاده دیگر می‌توان به حفظ اطلاعات مشتریان توسط کسب‌وکارها اشاره کرد. داشتن اطلاعات از رفتار مصرف‌کننده، یکی از با ارزش‌ترین داده‌های جهان است که هر کسب‌وکاری در تلاش است این اطلاعات را مخصوصا از رقبای خود، مخفی نگه دارد.
پرداخت‌های انسان دوستانه به مردم کشورهای دیگر که با ظلم یا تحریم‌های غیرمنطقی روبه‌رو هستند، یکی دیگر از کاربردهای پرایوسی کوین‌ها است.
