تلفظ فارسی این پروتکل، کِرو فایننس نام یک پروژه صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز در حوزه دیفای است. این پروتکل محلی برای تبدیل توکن‌های بیت کوین و استیبل کوین ها است. به همین دلیل به چنین پروتکل‌هایی DEX یا صرافی غیرمتمرکز گفته میشود. CRV توکن اصلی شبکه کرو فایننس است.
مدیر اجرایی پلتفرم کرو فایننس مایکل ایگورو (Michael Egorov) نام دارد. مایکل ایگورو در تاریخ ۱۰ نوامبر ۲۰۱۹، وایت‌پپیر این پلتفرم را منتشر کرد. در این وایت‌پپیر، پلتفرم کرو فایننس به عنوان StableSwap معرفی شده است. او به همراه تیم توسعه این پلتفرم کار بر روی این پروژه دیفای را از ماه دسامبر سال ۲۰۱۹ ( دی ماه ۱۳۹۸) آغاز کردند. تقریبا ۱ ماه بعد و در ژانویه سال ۲۰۲۰ ( بهمن ماه ۱۳۹۸) پلتفرم صرافی غیرمتمرکز Curve Finance راه‌اندازی شد. توکن اصلی این شبکه CRV نام دارد که در ماه آگوست ۲۰۲۰ (مرداد ۱۳۹۹) و پس از گذشت ۸ ماه از راه‌اندازی این پروژه، عرضه شد.
کرو فایننس چیست؟
کرو فایننس یک صرافی غیرمتمرکز است. اما صرافی غیرمتمرکز چیست؟ صرافی ارز دیجیتال محلی برای تبدیل رمزارزها به یکدیگر است.
به طور کلی دو دسته صرافی ارز دیجیتال وجود دارد:
-صرافی متمرکز
-صرافی غیرمتمرکز
در یک صرافی متمرکز، بسیاری از افراد دارایی خود را وارد این صرافی‌ها می‌کنند و در آن سفارش خرید و فروش خود را انجام می‌دهند. به این روش، Order Book گفته میشود. یعنی هر معامله‌گر، مقدار دارایی خود را به هر قیمتی که می‌خواهد به فروش می‌گذارد. از طرف دیگر هر معامله‌گری مختار است که به هر قیمتی که تمایل دارد یک دارایی را خرید کند. کرو فایننس و برخی از پروژه‌های صرافی غیرمتمرکز از چنین سازوکاری استفاده نمی‌کنند. صرافی غیرمتمرکز در واقع یک قرارداد هوشمند است. در چنین صرافی‌هایی کنترل دارایی‌های دیجیتال به دست هیچ نهاد و سازمانی نیست(بر خلاف صرافی متمرکز).
بایننس یک صرافی متمرکز است. اگر بخواهید در یک صرافی متمرکز، ارزهای دیجیتال خود را معامله کنید، مثلا تتر خود را به بیت کوین تبدیل کنید، باید در آن صرافی حساب کاربری باز کرده و رمز ارز خود را به صرافی بایننس انتقال دهید. پس از اینکه رمز ارز شما وارد صرافی بایننس شد، دیگر کنترل آن به دست شما نخواهد بود. در واقع دارایی دیجیتال شما وارد کیف پول صرافی بایننس شده است و شما کنترل داراییتان را به صرافی بایننس سپرده‌اید. دلیل متمرکز بودن این صرافی‌ها نیز همین است. برخی این صرافی‌ها را با ذات بلاک چین و ارزهای رمزنگاری شده در تناقض می‌بینند. شاید بتوان گفت که همین انتقاد باعث بوجود آمدن صرافی غیرمتمرکز شده است. البته بازار همواره به صرافی‌های متمرکز احتیاج دارد و ورود صرافی غیرمتمرکز Curve Finance و دیگر پروژه‌های به معنی نابودی صرافی‌های بایننس نخواهد بود.
استخر دارایی دیجیتال چیست؟
liquidity pool یک المان‌های اساسی در یک صرافی غیرمتمرکزمحسوب میشود وبه معنی استخر نقدینگی است. در واقع استخر نقدینگی نیز یک قرارداد هوشمند است. در صرافی متمرکز بایننس، همه معامله‌گران دارایی خود را به صرافی بایننس انتقال می‌دهند. در یک صرافی غیرمتمرکز مانند پروتکل کرو فایننس که چنین نهاد مرکزی وجود ندارد، نقدینگی به استخر نقدینگی منتقل خواهد شد. در واقع استخر نقدینگی، یک قرارداد هوشمند است که کوین‌ها و توکن‌هایی در آن ذخیره شده‌اند. اگر کسی بخواهد در صرافی غیرمتمرکز Curve Finance اقدام به خرید اتریوم کند، به استخر اتریوم آن صرافی متصل شده و مقدار اتر مورد نیاز خود را خریداری می‌کند. به چنین سازوکاری، Automated market maker یا به اختصار AMM گفته میشود. Curve Finance همانند Uniswap یک صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز AMM است.
تفاوت میان یونی سواپ و کرو فایننس در این است که در یونی سواپ تمامی توکن‌ها در استخرهای آن، جفت ارز به نسبت اتریوم است. شما برای تبدیل توکن A به توکن B، ابتدا باید توکن A را به اتریوم تبدیل کنید و سپس، اتریوم را به توکن B تبدیل کنید. اما در پلتفرم Curve Finance امکان تبادل استیبل کوین هایی مانند تتر، DAI، BUSD،sUSD،TUSD به هم وجود دارد. ( همه این توکن‌ها، رمزارزهایی با ارزش ثابت و با پشتوانه دلار امریکا هستند).
Poolیا استخرهای نقدینگی دارایی خود را از کجا تامین می‌کنند؟
طبق اطلاعاتی که در بالا به آن اشاره شد ، هر صرافی غیرمتمرکز از چندین استخر نقدینگی تشکیل شده است. در این استخرهای نقدینگی یا Pool ها دارایی‌های دیجیتال ذخیره می‌شوند. افرادی که تمایل به خرید یک ارز دیجیتال را دارند، بایستی در میان استخرهای نقدینگی، ارز دیجیتال مورد نظر خود را یافته و خریداری کند. مثلا اگر قصد خرید ۱۰۰ واحد تتر را دارند، در میان استخرهای کرو فایننس ، وارد استخری شوند که رمز ارز تتر در آن موجود است و با پرداخت ۱۰۰ دلار به این قرارداد هوشمند به صورت خودکار ۱۰۰ واحد تتر به کیف پول آنها منتقل خواهد شد. کارمزد انجام این تراکنش نیز محاسبه شده و به معامله اعمال خواهد شد. اما سوال اینجاست: ۱۰۰ واحد تتر موجود در استخر یا در این قرارداد هوشمند، متعلق به کیست؟ اینجا با یکی دیگر از المان‌های اساسی صرافی‌های غیرمتمرکز آشنا می‌شویم: liquidity provider یا تامین کنندگان نقدینگی. در ابتدا این استخرهای نقدینگی هیچ دارایی دیجیتالی را در خود ذخیره ندارند و موجودی آنها صفر است. یک صرافی غیرمتمرکز اعلام می‌کند که هر کس دارایی دیجیتال خود را به قرارداد هوشمند آن صرافی (استخر نقدینگی آن صرافی) انتقال دهد، به او سود مشخصی را پرداخت خواهد کرد. با توجه به مثال بالا، فردی که ۱۰۰ واحد تتر از این صرافی خریداری می‌کند، کارمزدی را برای این معامله پرداخت خواهد کرد؛ این کارمزد در میان liquidity provider ها تقسیم خواهد شد. لازم به ذکر است که تمامی این فعالیت‌ها توسط قراردادهای هوشمند انجام شده و هیچ نهادی آنها را کنترل نمی‌کند.
کسب درآمد از پروتکل Curve Finance
از آنجا که پروتکل کرو فایننس یک صرافی غیرمتمرکز است، پس به liquidity provider ها (از این پس برای راحتی به آنها LP می‌گوییم) برای تامین نقدینگی استخرهای خود احتیاج دارد. پس اولین راه برای کسب درآمد از این پروتکل تبدیل شدن به LP در پروتکل کرو فایننس است. اگر استیبل کوین های با پشتوانه دلار امریکا را در اختیار دارید و یا یک هولدر بیت کوین هستید، می‌توانید دارایی خود را وارد پروتکل Curve Finance کنید و به یک LP برای این پروتکل تبدیل شوید. این پروتکل در ازای چنین حمایتی، به شما سود پرداخت می‌کند. در این حالت هم از بالا رفتن قیمت بیت کوین سود می‌کنید و هم از پاداشی که به عنوان LP به شما تعلق خواهد گرفت، منتفع خواهید شد.
