پولکادات (Polkadot) به عنوان پروتکل بلاکچین نسل بعد، ثابت کرده که قادر است چندین بلاکچین اختصاصی را به یک شبکه جهانی واحد مرتبط می‌کند.
پولکادات توسط موسسه Web 3.0 ساخته و هدفش این است که انحصار و مونوپولی اینترنت را از بین ببرد و به کاربران مستقل قدرت ببخشد.
معرفی
بلاکچین از زمان ظهور بیت‌کوین، وجود دارد.
هرچند به عنوان یک تکنولوژی پیشگامانه شناخته می‌شود؛ اما قطعا معایبی نیز دارد.
هر بلاکچین به خودی خود توانایی برقراری ارتباط با دیگر بلاکچین‌ها را ندارد اما با فراهم‌سازی قابلیت همکاری بین بلاکچین‌های مختلف (interoperability)، انتقال اطلاعات بسیار ساده‌تر شده و می‌توان برنامه‌ها و سرویس‌های قدرتمندتری ساخت.
توسعه‌دهندگان در گذشته سعی کرده‌اند که بین بلاکچین‌ها پلی ایجاد کنند که برای مثال زنجیره الف بتواند با زنجیره ب کار کند و بالعکس؛ امابرقراری ارتباط بین تعداد زیادی بلاکچین یک مشکل بزرگ است.
تیم پولکادات (بنیاد Web 3.0) اطمینان دارند که در سال‌های پیش رو یک راه‌حل کامل پیدا خواهد شد.
پولکادات چیست؟
پولکادات به عنوان یک پروتکل متن‌باز برای همه معرفی شده است و ادعا می‌کند که قدم بعدی در توسعه فناوری بلاکچین است.
مفهوم اولیه توسط دکتر گوین وود (Dr. Gavin Wood)، هم‌بنیانگذار اتریوم پرداخته شد.
تیم این پروژه می‌خواهد تمرکز خود را بر روی امنیت، مقیاس‌پذیری و نوآوری بگذارد. برای انجام این کار نیاز به زیرساختی است که نه تنها از ایده‌ها و مفاهیم جدید حمایت کند؛ بلکه بتواند به خوبی قابلیت همکاری را فراهم سازد.
یک بلاکچین در اکوسیستم پولکادات، پاراچین (parachain مخفف parallel blockchain) و بلاکچین اصلی، ریلیچین (Relay Chain) نامیدهمی‌شوند. هدف این است پاراچین‌ها و ریلیچین بتوانند اطلاعات را بین خود رد و بدل کنند. پاراچین‌ها را می‌توان مشابه مفهوم Shard ها دراتریوم 2.0 دانست.
هر توسعه‌دهنده، شرکت یا حتی هر شخصی می‌تواند با استفاده از سوبسترا (Substrate)، پاراچین مخصوص خود را بسازد.
Substrate فریم ورکی برای ساخت رمزارز و سیستم‌های غیرمتمرکز است.
وقتی این بلاکچین سفارشی به پولکادات متصل می‌شود، به عنوان یک پاراچین با تمام پاراچین‌های درون شبکه قابلیت همکاری دارد.
ساخت اپلیکیشن‌های میان زنجیره‌ای، محصولات و خدمات با استفاده از این سیستم بسیار سر راست‌تر و راحت‌تر خواهد بود. قبلا انتقالات بین بلاکچینی در مقیاس بزرگ تا پیش از این آسان نبود.
امنیت و اعتبار این انتقالات داده توسط اعتبارسنج‌های شبکه تضمین می‌شود که تعداد کمی از آن‌ها می‌توانند امنیت چند پاراچین را تامین کنند. این اعتبارسنج‌ها همچنین اطمینان حاصل می‌کنند که هر تراکنش در چند پاراچین می‌چرخد تا مقیاس‌پذیری شبکه تامین شود.
مزایای پولکادات
دلایل زیادی برای پیگیری و بررسی اکوسیستم پولکادات توسط توسعه دهندگان وجود دارد. با توجه به ماهیت بلاکچین فعلی، چند مشکل اصلی و اساسی مشهود است: مقیاس‌پذیری، شخصی‌سازی، قابلیت همکاری، مدیریت و قابلیت بروزرسانی.
در بحث مقیاس‌پذیری، پولکادات مشکلات زیادی را حل می‌کند.
پولکادات به عنوان یک شبکه چند زنجیره‌ای عمل می‌کند که این امکان را ایجاد می‌کند تا داده‌ها را در چندین زنجیره موازی منتقل کند. این موضوع یکی از بزرگترین موانع سر راه تکنولوژی فعلی بلاکچین را برمی‌دارد. پردازش موازی یک پیشرفت قابل توجه است و می‌تواند راه را برای مقبولیت جهانی بلاکچین هموار کند.
چند قابلیت برای افرادی که به دنبال شخصی سازی هستند در پولکادات وجود دارد. در حال حاضر هیچ زیرساخت بلاکچینی برای حاکمیت بر کل بازار وجود ندارد.
هر پروژه نیازهای مخصوص خودش را دارد و پولکادات اجازه می‌دهد هر بلاکچین با توجه به نیاز و عملکرد مورد نظر، طراحی شود. به کمک سوبسترا، توسعه‌دهندگان می‌توانند به راحتی این کار را انجام دهند.
در بحث قابلیت همکاری (interoperability)، توانایی به اشتراک گذاشتن داده‌ها و اپلیکیشن‌ها به صورت یکپارچه یک فاکتور مهم است. این قابلیت کاربردهای زیادی دارد و می‌تواند یک اکوسیستم کاملا جدید اقتصادی تولید کند که هر پاراچین به یک بخش مشخص می‌پردازد.
در ضمن پولکادات بروزرسانی هر پاراچین را بسیار آسان کرده است. هیچ نیازی به هارد فورک‌ها نیست زیرا اینکار باعث دو تکه شدن جامعه کاربران یک پروژه می‌شود. به جای این کار زنجیره اصلی می‌تواند بدون اصطکاک بروزرسانی شود.
توکن دات (DOT)
مانند هر پروژه بلاکچینی دیگر که به عنوان زیرساخت عمل می‌کند، پولکادات توکن مخصوص به خودش را دارد که به عنوان DOT شناخته می‌شود و یک توکن شبکه‌ای است؛ درست مثل Ether برای اتریوم و BTC برای بیت‌کوین!
کاربردهای مختلفی برای این توکن وجود دارد.
اول از همه اینکه به دارندگان آن این اجازه را می‌دهد که تمام پلتفرم پولکادات را مدیریت کنند که شامل تعیین کارمزدهای شبکه، بروزرسانی‌های کلی شبکه و به کارگیری یا حذف پاراچین‌ها.
دات همچنین این امکان را فراهم می‌کند که از طریق سهام‌گذاری (Staking) بتوان در مکانیزم اجماع شبکه مشارکت نمود.
درست مانند تمام شبکه‌هایی که از سهام‌گذاری استفاده می‌کنند، دارندگان DOT هم تشویق می‌شوند که طبق قوانین عمل کنند. تشویش به این صورت است کسانی که سهام‌گذاری می‌کنند اگر طبق قوانین عمل نکنند توکن‌های خود را از دست خواهند داد و اگر طبق قوانین رفتار کنند پاداش‌شان را در قالب توکن DOT دریافت می‌کنند.
سومین کاربرد DOT، پیوند زدن (bonding) است. این موضوع وقتی پاراچین‌های جدید به اکوسیستم اضافه می‌شود، مورد نیاز است. در طول دوره پیوند زدن، DOT به کارگرفته شده، قفل می‌شود. وقتی دوره پیوند زدن کامل شده و پاراچین از اکوسیستم حذف شود، توکن نیز آزاد می‌شود.
سهام‌گذاری (Staking) و پیوند زدن (Bonding) در پولکادات
رویکرد پولکادات در قابلیت همکاری (interoperability) چیزی فراتر از انتقال داده و دارایی است. قابلیت همکاری پولکادات، راهی برای معرفی مفاهیم جدید است؛ مانند تشویق کردن کاربران درست کار برای سهام‌گذاری و پیوند زدن.
سهام‌گذاری توکن‌ها یک مفهوم جدید نیست و مدت‌هاست به عنوان روش اثبات سهام (اصطلاحا POS) شناخته می‌شود. در این روش به کاربران بابت سهام‌گذاری توکن‌های خود پاداش داده می‌شود. با پولکادات فقط به سهام‌گذاران درست کار پاداش داده شده و کسانی که رفتارهای خرابکارانه در شبکه داشته باشند، ارزهای Stake شده خود را از دست می‌دهد.
همانطور که گفتیم هر پاراچین جدیدی از طریق توکن‌های دات پیوندی به شبکه اضافه می‌شوند.
منظور از پیوند زدن، اختصاص دادن توکن به شبکه برای مدت زمان مشخصی است. زنجیره‌هایی که کاربردی ندارند و پروژه‌هایی که کار نمی‌کنند، حذف می‌شوند و توکن های پیوند زده آن‌ها بازمی‌گردد.
سخن پایانی
از نظر تئوری موارد زیادی وجود دارد که پولکادات را برای توسعه‌دهندگان جذاب می‌کند.
پولکادات اکوسیستمی است که به اشخاص و کدنویس‌ها و همچنین کسب و کارهای بزرگ خدمات می‌دهد. قابلیت پیاده‌سازی بلاکچین‌های شخصی‌سازی شده با نیازهای مختلف و بروزرسانی کردن آن، برای فضای کریپتو بسیار با ارزش است.
با این وجود پولکادات یک سیستم بسیار جوان است، با وجود اینکه تعداد زیادی پروژه در حال انجام وجود دارد، مدتی طول می‌کشد تا یک پروژه بزرگ اجرایی شود.
با توجه به آمار، صدها پروژه مختلف از کیف پول گرفته تا مسائل زیرساختی و نرم‌افزارهای غیرمتمرکز در پولکادات در حال توسعه است.
ایجادکنندگان پروژه پولکادات می‌گوید هدف توکن دات کاربردی بودن است و برای معامله کردن طراحی نشده؛ با این حال این توکن در صرافی‌ها ارزش پولی دارد و عده زیادی آنرا با هدف کسب سود خرید و فروش می‌کنند.
